آشنایی با انواع بسته بندی جعبه دارویی

آشنایی با انواع بسته بندی جعبه دارویی

برای قرص های کوچک، استفاده از جعبه های قرص یکی از بهترین گزینه ها است. انواع بسته بندی جعبه دارویی به بخش­‌های مختلفی تقسیم می شوند که برای افرادی که نیاز به مصرف روزانه قرص دارند به اندازه کافی مناسب است. می توانید مواردی با برچسب، که بر اساس روز هفته یا تاریخ برچسب گذاری شده اند، خریداری کنید. این یک یادآوری برای شماست که روزانه قرص های خود را مصرف کنید. شما می توانید یک جعبه قرص کوچکتر نیز بخرید. 

فهرست مطالب:

(با کلیک بر روی هر عنوان به توضیحات بیشتر هدایت شوید.)

کارتن های سفارشی پزشکی

ظروف دارویی و مزایای آن ها

بسته بندی های مختلف

بسته بندی جعبه دارویی و ارتباط آن با تولید

بسته بندی با دستگاه

بسته بندی لاستیکی

معایب و مزایای بسته بندی جعبه دارویی مختلف

برای افراد یا به ویژه جمعیت بزرگسالی که در شمارش دوز و قرص مشکل دارند می توانند از این نوع جعبه های دارویی مانند بسته بندی هوشمند دارویی استفاده کنند که برای تهیه مقدار مشخصی قرص در روز طراحی شده است. این برای افراد، برای یادآوری که چند قرص مصرف کنند یا موارد دیگر بسیار مناسب است. یک خطر بزرگ در استفاده از دارو، ایمن نگه داشتن آن از دست کودکان است. بنابراین، مفهوم ایجاد طرح های دارویی ایجاد شد و باید بسته بندی جعبه دارویی را با چرخش و فشار دادن باز کنند، کاری که فقط بزرگسالان می توانند انجام دهند. بیشتر قرص ها و کپسول ها در جعبه های مقوایی ساده و با الگویی بسته بندی شده اند که می توانند به صورت سفارشی استفاده شوند. این نوع بسته بندی بسیار جهانی است و می تواند متناسب با نوع داروهای شما باشد. شما می توانید آرم شرکت خود، نام دارو، مقدار مصرف، نیاز و موارد دیگر را در آن چاپ کنید.

انواع بسته بندی دارو
نمونه کار بسته بندی جعبه دارویی

این جعبه ها به راحتی در دسترس هستند و به صورت عمده نیز قابل خریداری هستند. آن­ها سبک هستند، عمدتا از ورق مقوایی نازک ساخته شده اند و به راحتی می توان آن­ها را سفارشی کرد. هنگام خرید عمده، نرخ فروش بهتری را در اختیار شما قرار می دهد. این جعبه ها نیز اغلب قابل بازیافت و استفاده مجدد هستند.

 

کارتن های سفارشی پزشکی

این کارتن ها مخصوصا برای صنعت طراحی شده اند تا مطمئن شوند داروها به راحتی حمل و نقل می شوند. آن­ها می توانند به راحتی بسته بندی و بارگیری شوند. این کارتن ها معمولا به اندازه ای بزرگ هستند که می توانند چندین مورد کوچک­تر را حمل کنند تا بتوانید آن­ها را یک به یک جابجا کنید. این کارتن ها معمولا حدود 1 کیلوگرم هستند.

هنگامی که آن را پر کرده و حمل می کنید، هزینه های نهایی تحویل برای آن تحمیل می شود. یکی از بزرگترین مزایای استفاده از این کارتن ها این است که معمولا از ورق های راه راه ساخته شده اند و به حفظ آنه­ا کمک می‌کنند. همچنین به ثابت نگه داشتن محیط برای داروها کمک می کند تا به راحتی اکسید یا خراب نشوند. اکثر بسته بندی داروهای حساس به دما وفشار از این نوع هستند.


ظروف دارویی و مزایای آن ها

ظرف دارویی وسیله ای است که نگهدارنده دارو است و ممکن است با محصول در تماس مستقیم باشد. اگر ظرف در تماس مستقیم با داروهای موجود است، ظرف فوری نامیده می شود. یا دستگاهی است که دارو یا محصول دارو را در خود نگه می دارد. به طور مستقیم یا به شکل غیر مستقیم در بعضی از ظروف ممکن است تماس مستقیم با دارو نداشته باشند.

یعنی هر واحد در یک کیسه بسته بندی شده هستند. بسته بندی مناسب از دارو محافظت می کند. محصول با جلوگیری از ورود هوا، رطوبت، ذرات معلق،  میکروارگانیسم ها و... محافظت می شود، بدین وسیله نگه داشتن محصول در شرایط ایمن و همچنین استفاده صحیح  از آن ممکن می شود.

انواع ظروف دارویی

ظروف دارویی و جنس مناسب بسته بندی دارو انواع مختلف و بسیاری دارند که رایج‌ترین و آشناترین آن‌ها عبارتند از:

ظروف پلمپ‌دار

این نوع ظروف در برابر آب‌وهوا مقاومت بسیار بالایی دارند، به همین جهت داروها را از آسیب‌های احتمالی محیط خارجی حفظ می‌کنند و موجب حفظ کیفیت اولیه آن‌ها می‌شوند.

ظروف بطری

بطری‌های پلاستیکی و شیشه‌ای یکی از بهترین و رایج‌ترین متریال‌های بسته‌بندی قرص و مایعات هستند که در اندازه‌های مختلف تولید و عرضه می‌شوند. لازم به ذکر است که در حال حاضر بطری‌های بسته‌بندی مواد دارویی انواع مختلف و بسیاری دارند که در ادامه به معرفی و بررسی آشناترین آن‌ها می‌پردازیم.

بطری اسپری

این بطری‌ها از پلی‌اتیلن تهیه و تولید می‌شوند و با اندازه‌های مختلف خود تمام نیازها و سلایق را دربرمی‌گیرند. بطری‌های اسپری در بسته‌بندی مایعات مختلف نظیر؛ بوگیر کفش، اسپری عطر، اسپری مو و... کاربرد دارد.

بطری درجه‌دار

بطری درجه‌دار از پلی‌اتیلن بادی تهیه و تولید می‌شود و هریک از نمونه‌های آن نوعی درب متفاوت دارد. یکی از آشناترین این درب‌ها، درب نوک تیز است که در بسته‌بندی روغن‌های چرخ خیاطی و کولر کاربرد دارد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که بطری‌های درجه‌دار در بسته‌بندی سموم کشاورزی و شربت‌های ترک اعتیاد نیز کاربرد دارند.

بطری سمی

این گروه از بطری‌های بسته‌بندی نیز همانند دیگر بطری‌ها از پلی‌اتیلن تهیه و تولید می‌شود و به دلیل درب پلمپ خود بهترین متریال جهت بسته‌بندی انواع مایعات و سموم است.

بطری ویال پلاستیکی

بطری ویال پلاستیکی از پلی‌اتیلن مخصوص ساخته می‌شود و در امور دارویی و آزمایشگاهی به فراوانی کاربرد دارد. شایان ذکر است که این بطری‌های بسته‌بندی قابلیت قرارگیری در دمای پایین و دستگاه اتوکلاو را دارند.

بطری ساده و بطری شامپویی

همانطور که از نام این بطری‌ها مشخص است در بسته‌بندی شامپو، مایعات، ژل، اکسیدان و... کاربرد دارند. اندازه و شکل‌های این گروه از بطری‌ها بسیار متنوع است و تمام نیازها و سلایق را در برمی‌گیرد.

قطره‌چکان

قطره‌چکان یکی‌دیگر از ظروف دارویی است که بطورمعمول در بسته‌بندی داروهای یکبارمصرف کاربرد دارد. لازم به ذکر است که داروهای درون این نوع بسته‌بندی با همجوشی بطورکامل پلمپ می‌شوند و شما می‌توانید به کمک علائم روی بسته‌بندی مقدار صحیح مصرف دارو را اندازه بگیرید.

ویال‌های درمانی

منظور از وسایل درمانی نوعی ظروف پلمپ‌دار و بسیار کوچک دارویی جهت بسته‌بندی داروهای تزریقی با دوزهای منفرد و چندگانه است. این نکته را در نظر داشته باشید که این گروه از ظروف از بهترین و باکیفیت‌ترین مواداولیه ساخته می‌شوند، به همین جهت هیچ تأثیری در فرمولاسیون اولیه داروها ندارند.

ظروف بسته‌بندی دارو چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؟

بطورکلی ظروف بسته‌بندی دارو مثل بسته بندی هوشمند دارویی ویژگی‌های مختلف و بسیاری دارند که اصلی‌ترین آن‌ها عبارتند از:

آشنایی با انواع بسته بندی جعبه دارویی
  • باید از محتویات درون خود در برابر آسیب‌های مکانیکی محافظت کنند

همانطور که گفتیم هر محصول را خطرات مکانیکی بسیاری تهدید می‌کند. برای مثال ممکن است هنگام حمل‌ونقل با کامیون آسیب ببینند یا اینکه در اثر تماس با اجسام تیز سوراخ شوند و آسیب ببینند. درنتیجه این امر ظروف بسته‌بندی دارو باید از محتویات درون خود به خوبی در برابر آسیب‌های مکانیکی محافظت کنند.

باید از محتویات درون خود در برابر آسیب‌های محیطی محافظت کند

در حال حاضر عوامل مختلف محیطی نظیر؛ دما، رطوبت و... می‌توانند بر کیفیت و کارایی داروها اثرات بسیاری گذارند. به همین خاطر ظروف دارو باید به حفظ دما کمک کنند و تحت هیچ شرایطی موجب افزایش یا کاهش دما نشوند. البته این ظروف باید در برابر رطوبت بالا نیز مقاومت بالایی داشته باشند تا به این ترتیب کیفیت اولیه داروها تغییر نکند.

شایان ذکر است که برخی از داروها به نور حساسیت بسیار بالایی دارند و بلافاصله پس از قرارگرفتن در معرض نور تخریب می‌شوند، به همین جهت پیشنهاد ما به شما این است که برای بسته‌بندی آن‌ها حتماً از ظروف مخصوص بهره گیرید. البته برخی دیگر از داروها نیز در معرض تخریب میکروبی هستند. درنتیجه این امر ظروف بسته‌بندی آن‌ها باید در برابر حملات میکروبی مقاوم باشد.

  • باید زیبا و جذاب باشند

ظروف بسته‌بندی باید از نظر ظاهری نیز جذابیت بسیار بالایی داشته باشند. چرا که ظاهر زیبا تأثیر بسیاری بر روی افراد می‌گذارد و فروش محصولات را افزایش می‌دهد. برای مثال اهمیت رنگ در بسته بندی دارو بسیار بالا است وو مصرف کننده را ترغیب به خرید و مصرف میکند. البته ظروف بسته‌بندی دارو باید به‌درستی نیز برچسب‌گذاری شوند و اطلاعات کافی در آن‌ها ذکر شوند. از مهم‌ترین و اصلی‌ترین این اطلاعات می‌توان به نحوه مصرف، عوارض، تاریخ انقضا و... اشاره کرد.

بسته بندی های مختلف

 روش های بسته بندی دارو در سه نوع وجود دارد. بسته بندی اولیه، پاکتی است که دوز دارو را تعیین می کند. این بسته بندی باید به گونه ای باشد که هیچ تعاملی با دارو نداشته باشد. مانند، بسته های قرص، بسته های نواری و..... بسته بندی ثانویه، پوشش یا بسته ای که داروها را ذخیره می کند. بسته های موجود در آن برای گروه بندی داروها  و انواع جعبه دارو وجود دارد. مانند، کارتن، جعبه و....بسته بندی سوم، برای تهیه  داروهای عمده مانند، حمل و نقل داروها از یک مکان به دیگری مانند، ظروف، بشکه ها و... تهیه می شود. چهار نوع بسته بندی ظروف دارویی به صورت جهانی وجود دارد. ظرف کاملا بسته، ظرف هواگیری شده، ظرف ایمن برای جلوگیری از در دسترس بودن کودکان، ظرف مهر و موم شده است.

ظرف کاملا بسته

این ظرف از محتویات محافظت می کند، جلوگیری از آلودگی با مواد جامد اضافی در شرایط نرمال، شرایط حمل و نقل، ذخیره سازی، جلوگیری از ریخته شدن ناخواسته دارو از ویژگی های این بسته بندی است.

مواد برای ساخت

انواع مختلفی از مواد مورد استفاده برای تولید ظروفی مانند شیشه، پلاستیک، فلز و لاستیک استفاده می شود. به مدت 4 دهه شیشه به طور گسترده استفاده می شود. ظروف شیشه ای، اطمینان از نرمی، دید، مقاومت، استحکام، محافظت از رطوبت، سهولت در پر کردن دوام، سهولت در نظافت و بطری های اقتصادی معمولا در صنعت داروسازی هستند. مزایای ظروف شیشه ای بسیار است. آ­ن­ها از دارو و محصول دارویی  محافظت می کنند. آن­ها با تولید محصول پایداری محصول را بهبود می بخشند. با فرایند قالب گیری آماده می شوند. برخی از داروها به قوطی نور بسیار حساس هستند و به همین دلیل با استفاده از انواع مختلف رنگی محافظت شود.

آشنایی با انواع داروها و بسته بندی آن ها

داروها نوعی مواد شیمیایی یا بیولوژیکی هستند که به منظور تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها یا اختلالات جسمی انسان و حیوان مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع داروها و بسته‌بندی‌های آنها به شرح زیر می‌باشند:

1. داروهای جامد:

- قرص‌ها: داروهایی که به شکل قرص تولید می‌شوند و معمولاً در بسته‌بندی‌های بلیستر، شیشه‌ای، فویلی یا پلاستیکی قرار می‌گیرند.
- کپسول‌ها: داروهای داخل کپسول‌ها که به صورت گلوله‌ای تازه تولید می‌شوند و در بسته‌بندی کپسولی عرضه می‌شوند.

2. داروهای مایع:

- شربت‌ها: داروهای مایعی که در بطری‌ها یا شیشه‌ها با بسته‌بندی ایمن تولید می‌شوند.
- امولسیون‌ها: داروهایی که به صورت امولسیون تهیه می‌شوند و در بسته‌بندی‌های مخصوص مایع‌ها عرضه می‌شوند.

3. داروهای خوراکی:

- قطره‌ها: داروهایی که به شکل قطره تولید می‌شوند و در بطری‌های دارای پیپت دقیق بسته‌بندی می‌شوند.
- قرص‌های مغزی: داروهایی که در بسته‌بندی‌های مغزی یا بسته‌بندی‌های آلومینیوم تهیه می‌شوند.

4. داروهای تزریقی:

- آمپول‌ها: داروهایی که به صورت مایع در آمپول‌ها تهیه می‌شوند و به عنوان داروهای تزریقی عرضه می‌شوند.
- فلکون‌ها: داروهای تزریقی که در بسته‌بندی‌های خاص به نام فلکون تولید می‌شوند.

5. داروهای موضعی:

- کرم‌ها و پمادها: داروهای موضعی که به عنوان کرم‌ها و پمادها در بسته‌بندی‌های لوله‌ای یا بی‌بی‌کیت‌ها عرضه می‌شوند.
- ژل‌ها: داروهای موضعی که به صورت ژل تهیه می‌شوند و در بسته‌بندی‌های تیوبی یا پمپی عرضه می‌شوند.

. داروهای بیولوژیکی:
   - داروهای بیولوژیکی مانند واکسن‌ها و محصولات سلولی که در بسته‌بندی‌های خاص مانند آمپول‌ها یا شیشه‌ها عرضه می‌شوند.
بسته‌بندی داروها باید به گونه‌ای باشد که داروها را از عوامل خارجی محافظت کند، اطلاعات مربوط به دارو را در دسترس مصرف‌کننده قرار دهد و به منظور حفظ کیفیت و ایمنی داروها کارایی داشته باشد. هر نوع دارو نیاز به بسته‌بندی مناسبی دارد که با ویژگی‌های آن تطابق داشته باشد.

انواع بسته بندی قرص

ورق‌های بسته‌بندی برای قرص‌ها معمولاً از جنس‌ها و طرح‌های مختلفی تهیه می‌شوند تا قرص‌ها را محافظت کرده و انتقال دهند. در زیر تعدادی از انواع بسته‌بندی قرص ذکر شده است:

1. بسته‌بندی بلیستر

 ورق‌های بسته‌بندی بلیستر عمدتاً از پلاستیک سخت تهیه می‌شوند و به شکل کپسول یا تخته‌های مجزا برای هر قرص قرار می‌گیرند. این نوع بسته‌بندی معمولاً شفاف است تا محتوای داخل آن دیده شود.

2. بسته‌بندی شیشه‌ای

بسته‌بندی قرص‌ها در جعبه‌ها یا شیشه‌ها از جنس شیشه یا پلاستیک شفاف می‌تواند انتخابی شیک و خارجی برای محصولات باشد.

3. بسته‌بندی فویلی

 ورق‌های بسته‌بندی فویلی از فویل‌های نازک و انعطاف‌پذیر تهیه می‌شوند. این نوع بسته‌بندی معمولاً مانع از تماس قرص با نور و رطوبت می‌شود.

4. بسته‌بندی برونزه

 بسته‌بندی برونزه از جنس فلزی است و معمولاً برای قرص‌هایی با ارزش یا داروهایی که نیاز به حفاظت خاصی دارند استفاده می‌شود.

5. بسته‌بندی پوشالی

 این نوع بسته‌بندی از جنس پوشال یا کاغذ طراحی می‌شود و معمولاً برای داروهای خوراکی استفاده می‌شود.

6. بسته‌بندی پنبه‌ای

ورق‌های بسته‌بندی پنبه‌ای از مواد نرم و جذب‌کننده تهیه می‌شوند و معمولاً برای قرص‌هایی که نیاز به حفاظت از رطوبت دارند، به کار می‌روند.

7. بسته‌بندی دوز انفرادی

 برای داروهایی که نیاز به دوزهای انفرادی دارند، بسته‌بندی دوز انفرادی با جداکنندگان و نشانگرهای مخصوص استفاده می‌شود. هر نوع بسته‌بندی قرص بسته به نوع دارو، نیازهای حفاظتی و ظاهر محصول مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ورق قرص چه ویژگی باید داشته باشد؟

ورق‌های بسته‌بندی قرص باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند تا قرص‌ها را به درستی حفظ کرده و از تماس با عوامل خارجی محافظت کنند. ویژگی‌های مهمی که باید در ورق‌های بسته‌بندی قرص وجود داشته باشد عبارتند از:

1. محکمیت و مقاومت: ورق‌های بسته‌بندی باید محکم و مقاوم باشند تا از شکستگی و خرابی در طی حمل و نقل و مدت زمان نگهداری جلوگیری کنند.

2. عایق نور: ورق‌های بسته‌بندی باید توانایی محافظت از قرص‌ها در مقابل نور مستقیم و اشعه UV را داشته باشند. اشعه UV ممکن است به داروها آسیب برساند.

3. عایق رطوبت: ورق‌های بسته‌بندی باید مقاومت خوبی در برابر رطوبت داشته باشند تا از تضرر داروها در معرض رطوبت جلوگیری کنند.

4. عایق هوا: ورق‌های بسته‌بندی باید از ورود هوا به داخل بسته‌بندی جلوگیری کرده و از اکسیداسیون داروها جلوگیری نمایند.

5. تاریخ‌نگاری و اطلاعات: ورق‌های بسته‌بندی باید فضای کافی برای نوشتن تاریخ تولید، تاریخ انقضاء، اطلاعات دارویی و دستورات مصرف داشته باشند.

6. امکان دسترسی آسان: ورق‌های بسته‌بندی باید به مصرف‌کننده امکان دسترسی آسان به قرص‌ها را فراهم کنند.

7. ایمنی: ورق‌های بسته‌بندی باید از لحاظ ایمنی محصول برای مصرف‌کننده مناسب باشند تا از تماس آسیب‌زا با داروها جلوگیری کنند.

8. قابلیت بازیافت: برخی ورق‌های بسته‌بندی به صورت قابل بازیافت تولید می‌شوند تا تأثیرات مخرب بر محیط زیست کاهش یابد.

ویژگی‌های مذکور به منظور حفظ کیفیت و ایمنی داروها بسیار حیاتی هستند و در انتخاب مواد و طراحی بسته‌بندی باید مد نظر قرار گیرند.
 

بسته بندی جعبه دارویی و ارتباط آن با تولید

بسته بندی جعبه دارویی اولیه و ثانویه ارتباط تنگاتنگی با تولید آن­ها دارد و بخشی جدایی ناپذیر از روند ارزش افزوده را تشکیل می دهد. واحد کنترل کیفیت وظیفه کنترل مواد بسته بندی دارویی از جمله دریافت، شناسایی، نمونه برداری، آزمایش و تایید یا رد ظروف و بسته شدن محصولات دارویی را بر عهده دارد. مسئولیت این آزمایشات اکنون بیشتر و بیشتر به عهده تولیدکنندگان مواد بسته بندی است. با این حال، به عنوان پیش شرط این، اقدامات اضافی QA، مانند صلاحیت فروشنده، حسابرسی تامین کننده و توافق نامه های فنی، باید انجام شود. قانون فدرال غذا، دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی نیاز به اطلاعات کافی در رابطه با مواد بسته بندی را الزامی می کند. انواع بسته بندی جعبه دارویی

این قانون وجود دارد كه اگر داروی آن به طور كامل یا جزئی از هر ماده سمی یا مخربی كه ممكن است باعث مخرب شدن سلامتی شود ، تقلبی تلقی شود. علاوه بر این، در بخش 502 این قانون آمده است كه در صورت حذف موارد بسته بندی، دارویی مارک نامناسب در نظر گرفته می شود.

همچنین، بخش 505 قانون نیاز به توصیف کاملی از روش‌های استفاده شده و امکانات و کنترل‌­های استفاده شده برای بسته بندی داروها دارد. بخش 505 قانون می گوید که یک برنامه کاربردی باید شامل شرح کاملی از روش­‌های استفاده شده در ساخت، فرآوری و بسته بندی این دارو باشد. این شامل امکانات و کنترل‌­هایی است که در بسته بندی یک محصول دارویی استفاده می شود.

بسته بندی جعبه دارویی اولیه به معنای هر قسمت از سیستم بسته شدن ظرف است. به طور معمول ظروف (به عنوان مثال آمپول، ویال، بطری)، آستر کانتینر (به عنوان مثال .... آسترهای لوله ای)، بسته شدن درپوش های پیچ، درپوش ها، آسترهای بسته کننده، کاور درپوش داخلی، مهر و موم های داخلی کانتینر در موارد بزرگ تزریقی، پوشش های اضافی، لوازم جانبی  و برچسب های کانتینر است.

منظور از بسته بندی جعبه دارویی اولیه، یک جز بسته بندی است که مستقیما با فرم دوز در تماس است یا ممکن است در آن باشد. مولفه بسته بندی ثانویه به معنی بسته بندی است که مستقیما با فرم دوز در تماس نیست و نخواهد بود. بسته بندی داروهای خاص معمولا هر دو نوع را دارد.

 

بسته بندی با دستگاه

بسته بندی جعبه دارویی با کمک دستگاه مدیریت کاربر پسند است و همچنین مطابقت را بهبود می بخشد. این نوع بسته بندی باکیفیت با استفاده از دستگاه  هایی مانند سرنگ های از قبل پر شده، قطره چکان، سیستم های انتقال از طریق پوست، پمپ ها و اسپری های آئروسل، امکان استفاده راحت تر را فراهم می کند. چنین دستگاه هایی اطمینان حاصل می کنند که محصول دارویی به درستی و به مقدار مناسب تجویز می شود.

ظروف شیشه ای بر اساس مقاومت هیدرولیتیکی آن ها طبقه بندی می شوند. شیشه خنثی، با مقاومت بالا در برابر هیدرولیتیک به دلیل ترکیب شیمیایی شیشه خود و مناسب برای اکثر آماده سازی ها برای استفاده از روش تزریقی است. معمولا شیشه سودآهکسیلیس با مقاومت هیدرولیتیک بالا ناشی از محافظت مناسب سطح است و مناسب برای اکثر آماده سازی های آبی اسیدی و خنثی چه برای استفاده از روش تزریقی و .... مورد استفاده قرار می گیرد. شیشه نوع سوم، لیوان سوداآهک معمولا از شیشه سودآهک سیلیس است که فقط دارای مقاومت هیدرولیتیک متوسط ​​است. به طور کلی برای آماده سازی های غیرآبی برای استفاده از طریق تزریق، کاربرد دارد. به جز ظروف شیشه ای نوع  اول، ظروف شیشه ای برای داروسازی مجددا استفاده نمی شوند.

بسته بندی لاستیکی

لاستیک از چندین ماده تشکیل شده است که یکی از آن­ها الاستومر است. ترکیبات مدرن لاستیکی که در بسته بندی داروسازی استفاده می شود، فقط دارای تعداد محدودی ماده تشکیل دهنده است که استخراج آن بسیار دشوار است. بسته شدن های حاصل از چنین موادی معمولا مشکلی ایجاد نمی کنند و می توانند در تماس با تعداد زیادی از داروها مورد استفاده قرار گیرند. بسته بندی لاستیکی برای استفاده دارویی باید از الزامات مربوط به مهم ترین فارماکوپه ها برخوردار باشد.

باید تاکید کرد که الزامات فارماکوپه ها و استانداردها باید به عنوان حداقل نیازها دیده شوند. تناسب یک محفظه لاستیکی برای یک کاربرد خاص فقط با استفاده از مطالعات پایداری قابل اثبات است. جدا از نظارت و کنترل سوابق معیارهای انتخاب بسته بندی اولیه، همان موارد در فارماکوپه و اسناد استانداردی که باید بخشی از شیوه های پذیرش روزانه باشد، تعریف شده است. برای هر فرآیند و انتخاب مواد بسته بندی، اعتبار سنجی نیازهای فرآیند و نیازهای محصول ضروری است. مطالعات مختلف مربوط به همان مورد موجود است، انتخاب رهنمودهایی که باید دنبال شود کاملا یک انتخاب فردی و فرایندی است.

طراحی و چاپ بسته بندی جعبه دارویی
نمونه کارهای طراحی بسته بندی جعبه دارویی

معایب و مزایای بسته بندی جعبه دارویی مختلف

 استفاده از ظروف شیشه ای برای بسته بندی جعبه دارویی ممکن است باعث ایجاد هوا، شکسته شدن و در برابر شست و شو باعث آزاد سازی قلیای آن شود.

سطح ظرف شیشه ای محصول به دلیل آزاد سازی قلیایی، ممکن است محصول  را تحت تأثیر قرار دهد.

pH دارو تغییر می کند. بالاخره دارو ممکن است سمی، تجزیه و غیر فعال شود. به عنوان مثال انسولین pH3.5  اگر در ظرف شیشه ای ذخیره شود، برای مدت طولانی این با شیشه تعامل دارد و قلیایی آزاد می شود. این pH از 7 عبور می کند و غیر فعال می شود و اثر خود را از دست می دهد. آب مقطر  و تصفیه شده در بسته بندی مناسب قرار می گیرد و ظرف تحت فرآیند اتوکلاو قرار می گیرد. پلاستیک ها معمولا گروهی از پلیمرهای آلی هستند و به اشکال مختلف ورقه ورقه شده است. معمولا در داروسازی و پزشکی استفاده می شود و در بسته بندی مخصوص نوع ظرف یکبار مصرف، مانند سرنگ، دستگاه لوله و... استفاده می شود. برخی از ظروف اکنون از پلاستیک ساخته شده اند. استفاده اصلی برای کیسه های محلول های تزریقی است.

ظروف پلاستیکی در مقایسه با ظروف شیشه ای دارای چندین مزیت هستند، نشکن هستند، قابلیت جمع شدن دارند، سبک هستند. فارماکوپه های اروپا، ژاپن و ایالات متحده همه مواد از همان نوع را توصیف می کنند، اما تفاوت های قابل توجهی در طبقه بندی و ارائه وجود دارد.

تا آن جا که به آزمایشات مربوط می شود، مقایسه سه فارماکوپه بسیار دشوار است. فارماکوپه اروپا دقیق ترین مورد است و نیاز به آزمایشاتی در رابطه با کاربرد و راه های مصرف داروی دارد. علاوه بر این، همین مفهوم به ظروف فله برای مواد فعال نیز تعمیم داده می شود.

ظروف فلزی فقط برای بسته بندی جعبه دارویی برای استفاده غیر شفاهی استفاده می شود. آن­ها شامل لوله ها، بسته های ساخته شده از فویل یا تاول، قوطی و سیلندرهای آئروسل و گاز هستند.

آلومینیوم و فولاد ضد زنگ فلزات انتخابی برای بسته بندی اولیه و ثانویه محصولات دارویی هستند. آن­ها از مزایای خاصی برخوردار هستند و ظروف کاملا مشهود در برابر دستکاری را ارائه می دهند. از آن­جا که فلز مقاوم، نفوذ ناپذیر در برابر گازها و ضد خرد شدن است، ماده ایده آل بسته بندی ظروف تحت فشار است.

توضیحات و آزمایشات را می توان در هنجارها و استانداردهای ISO یافت. این­ها با همکاری تولیدکنندگان تاسیس شده اند. الزامات در فارماکوپیه داده نشده است. مناسب بودن یک ماده خاص برای یک ظرف به طور معمول با انجام مطالعات پایداری که در آن مواد با داروی مورد نظر در تماس است، ایجاد می شود.

مهم ترین نکات بسته بندی دارویی

حفاظت از دارو
در بسته‌ بندی دارویی، انتخاب جنس مناسب بسته ‌بندی بسیار حائز اهمیت است. از جنس شیشه برای فرآورده‌های مایع مانند شربت‌ها، پلاستیک برای محصولات چندمنظوره و آلومینیوم برای داروهای موضعی مانند کرم‌ها و پمادها استفاده می‌شود. هر جنس بسته‌ بندی ویژگی‌ها و مزایای خود را دارد که باید با نوع دارو و نیازهای آن هماهنگ شود تا حفظ کیفیت و ایمنی دارو اطمینان حاصل شود.

سهولت نگهداری، جابجایی و انبارداری

بسته ‌بندی دارویی نه تنها باید از نظر ایمنی و حفظ کیفیت دارو مطمئن کننده باشد، بلکه باید همچنین انبارداری، جابجایی و مصرف آسان دارو را هم تسهیل بخشد. برای مثال، بسته ‌بندی داروهای خوراکی مایع در ساشه‌ها، ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی و آمپول‌های یکبار مصرف، از جمله راه‌هایی هستند که برای دقت در مصرف و سهولت جابجایی دارو ایجاد شده‌اند.
استفاده از ساشه‌ها برای داروهای خوراکی مایع، علاوه بر اینکه از تراکم کمتری نسبت به بسته‌ بندی‌های معمولی برخوردارند، به مصرف کننده امکان محاسبه دقیق‌تر دوز دارو را می‌دهد و انبارداری را ساده می‌کند. همچنین، ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی و آمپول‌های یکبار مصرف نیز امکان دقیق‌ترین محاسبه دوز دارو را فراهم می‌کنند و برای استفاده در مواقع اورژانس یا در بیمارستان‌ها بسیار مناسب هستند.
بنابراین، در طراحی بسته ‌بندی دارویی، لازم است که به این نکات نیز توجه کرده و بسته ‌بندی مناسبی را فراهم کنیم که هم ایمنی دارو را تضمین کند و هم جابجایی و مصرف آسان را برای مصرف‌کننده و کاربران نهایی فراهم آورد.

تاثیر روانی ظاهر دارو

شکل ظاهری بسته‌ بندی دارویی علاوه بر حفظ ایمنی و کیفیت دارو، معمولاً به عنوان نماد برند و هویت سازنده آن نیز شناخته می‌شود. هر سازنده در طراحی بسته ‌بندی دارویی خود، سعی می‌کند تا با انتخاب رنگ‌ها، طرح‌ها و نمادهای خاص، یک شناخت قوی و یک ارتباط عاطفی با مصرف‌کننده برقرار کند.
از طریق شکل ظاهری بسته ‌بندی، یک شرکت می‌تواند تفاوت خود را با رقبا نشان دهد و برند خود را تبلیغ کند. این نوع ارتباط بصری می‌تواند نقش مهمی در تصمیم گیری بیماران در انتخاب داروها و همچنین در افزایش تاثیر روانی داروها در بهبود بیماری ایفا کند. به عنوان مثال، طراحی‌های معمولاً روشن و دلربا ممکن است اطمینان و اعتماد بیشتری به دارو ایجاد کند.
بنابراین، طراحی بسته ‌بندی دارویی نه تنها نقش مهمی در حفظ کیفیت دارو و ایمنی مصرف‌کننده ایفا می‌کند، بلکه به عنوان یک ابزار بازاریابی موثر نیز مورد توجه قرار می‌گیرد که می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر روی مصرف داروها و بهبود بیماری‌ها داشته باشد.

 

واحد تحقیق و توسعه مجتمع چاپ و بسته بندی کیان مهر